دلایل اهمیت تست فشارقوی

طراحی و ساخت آزمایشگاه فشارقوی و انجام آزمایش‌ها جزء فعالیت‌های مربوط به مهندسی فشارقوی می‌باشد. به منظور بررسی رفتار عایق در مقابل ولتاژهای زیاد و برای آزمایش عایقی تجهیزات، می‌بایست ولتاژهای مختلف فشارقوی که در عمل پیش می‌آیند در آزمایشگاه نیز تولید گردند. این ولتاژها البته باید دقیقاً اندازه‌گیری شوند. بالا بودن ولتاژ مسائل خاص را در اندازه‌گیری بوجود می‌آورد. این ولتاژها می‌توانند ولتاژ دائمی یا متناوب و یا ولتاژهایی با تغییر زمانی بخصوص باشند. تولید و اندازه‌گیری فشارقوی الکتریکی نیز از مباحث مربوط به این دانش است.

یکی از ویژگی‌های مهندسی فشارقوی لزوم انجام آزمایش است. برای مثال استقامت الکتریکی عایق‌ها برای انواع ولتاژها کاملاً متفاوت است و رابط بین ولتاژ شکست و فاصله غیر خطی می‌باشد. لذا برای بدست آوردن ولتاژ شکست انواع عایق‌ها، می‌بایست جداگانه آزمایش گردند. انجام آزمایش‌ها همراه با صرف زمان و مخارج زیاد است. لذا مهندسی فشارقوی باید بتواند نکات مهم را از نکات کم اهمیت جدا کرده و امکانات موجود را صرف بررسی نکات مهم نمایدآن باید بتواند از نتیجه هر آزمایش به احتمال وجود نکات با اهمیت پی‌برده و آزمایش را با هدف خاص و در جهت یافتن نکات با اهمیت ادامه دهد. این امر از طرفی نیاز به تجربه و از طرف دیگر نیاز به هوش دارد. نتیجه این بررسی‌ها، افزایش دانش بشر در زمینه فیزیک است و این شناخت بهتر در بسیاری موارد باعث گسترش مرزهای دانش بشر در زمینه‌های مختلف می‌گردد.اساسی‌ترین روش جهت اثبات طراحی و ساخت صحیح و صحت عملکرد یک محصول و جلب اطمینان مصرف کنندگان آن، انجام آزمایشاتی است که مبتنی بر پارامترهای موثر در طراحی آن باشند. در پروسه تولید بایستی ابتدا طراحی و ساخت با اصول و استانداردهای معتبر و با دانش فنی لازم صورت گیرد و سپس آزمایشات لازم به منظور تایید محصول ساخته شده مطابق با مشخصات و استانداردهای مورد نظر انجام گردد.

تا جایی که مقدور باشد باید برقگیردر نزدیکی تجهیزات قرارگیرد بویژه وقتی که تجهیزات بوسیله سیم زمین حفاظت نشده باشند و پست در انتهای خط قرارگرفته باشد. در این شرایط احتمال برخورد مستقیم صاعقه به پست یا در نزدیکی آن بالا می باشد و هیچ خط دیگری نیز وجود ندارد که ولتاژ موج سیار بتواند بین آنها تقسیم شود. پس از وارد شدن موج سیار به پست ولتاژ در محل برقگیرتا مقدار ولتاژ پسماند برقگیرکاهش می یابد. موج بعد از رسیدن به برقگیر با دامنه ولتاژ پسماند برقگیرو شیب اولیه موج اضافه ولتاژ به مسیرخود ادامه می دهد و در صورتی که در ادامه مسیر به نقطه باز یا ترانسفورماتور برسد با دامنه دو برابر ولتاژ با قیمانده منعکس می شود. ولتاژ در محل ترانسفورماتور با دو برابرشیب موج اولیه بالا می رود تا وقتی که به حداکثر مقدار خود یعنی دو برابر ولتاژ پسماند برقگیر برسد. بالا رفتن ولتاژ در محل ترانسفورماتور تا زمانی ادامه می یابد که امواج با دامنه منفی ناشی از حذف ولتاژ توسط برقگیر به هر دو سو از جمله به سمت ترانسفورماتور حرکت کرده و به آن نقطه برسد و از افزایش ولتاژ در محل ترانسفورماتور جلوگیری کند و همچنین تجهیزاتی نظیر کلید که قبل از برقگیر قرار گرفته اند تا زمانی که برقگیرعمل کند و موج حذفی با دامنه منفی از برقگیر به کلید برسد در معرض دامنه موج ورودی هستند. در واقع با فاصله گرفتن تجهیزات از برقگیرمدت زمان سیرموج حذفی برای رسیدن به محل تجهیزات افزایش می یابد و در این فاصله زمانی ممکن است ولتاژ در محل ترانسفورماتور تا دو برابر ولتاژ پسماند برقگیر و در محل کلید حتی تا ماکزیمم دامنه موج اضافه ولتاژ ورودی برسد.

هر گاه زمان لازم برای سیرموج از برقگیر تا ترانسفورماتور(T) از دو برابر زمان لازم برای رسیدن ولتاژ دو سر برقگیر به ولتاژ پسماند(t) کمتر باشد آنگاه ولتاژ در محل ترانسفورماتور به دو برابر ولتاپسماند برقگیرمی رسد.

در عمل باید نکات زیر برای تعیین مکان واقعی نصب برقگیر نسبت به تجهیز تحت حفاظت در نظرگرفته شود:

1) چگونگی اتصال برقگیر به تجهیز و زمین

2) مشخصات واقعی برقگیرها

3) پیکربندی شبکه با امپدانس ها، سرعت انتشار و شیب پیشانی مختلف

4) در نظرگرفتن عناصرخازنی مانند ترانسفورماتورها

علاوه بر موج برگشتی که می تواند باعث افزایش ولتاژ روی تجهیزات گردد، اضافه ولتاژهای ناشی از رزونانس حاصل از اندوکتانس بین برقگیر و وسیله تحت حفاظت با کاپاسیتانس وسیله مورد نظر مثلاً ترانسفورماتورنیز می تواند باعث افزایش ولتاژ روی تجهیزات گردند.

افت ولتاژ روی هادیهای اتصال دهنده ترمینالهای برقگیر به هادی خط و زمین در اثر عبور جریان تخلیه از آنها به افت ولتاژ دو سر برقگیر اضافه می شود و علاوه بر این هر اختلافی بین پتانسیل زمین در محل برقگیر و تجهیزات نیز به ولتاژ اعمال شده به عایق تجهیزات اضافه می گردد. بنابراین هادیهای ارتباط دهنده برقگیر را تا حد امکان باید کوتاه و مستقیم انتخاب کرد و همچنین زمین برقگیر و تجهیزات با کمترین مقاومت ممکنه (کمتر از یک اهم) به یکدیگر متصل شوند.

* تعیین حداکثرفاصله نصب برقگیردر پستها

اغلب پستهای سیستم قدرت دارای چند خط ورودی و یا خروجی و چندین ترانسفورماتور می باشند. برای تعیین مکان برقگیر در پست به منظور حفاظت ترانسفورماتورها در برابر اضافه ولتاژها مراحل زیر برای هر ترانسفورماتور به منظور تعیین حداکثر فاصله مجاز بین برقگیر و ترانسفورماتور انجام می شود.

پست های گازی پس از نصب باید تحت آزمایش عایقی قرار گیرند. برای این منظور از ولتاژ متناوب، ولتاژضربه و یا ولتاژ کلیدزنی نوسانی استفاده می شود. با توجه به ولتاژ بالای لازم برای آزمایش، نیاز به حمل تجهیزات نسبتاً پیچیده و سنگین به محل می باشد.

در پستهای گازی 400 کیلوولت عملیات شکل گیری و آزمایش عایقی نهایی با ولتاژ 515 کیلوولت متناوب با کمک ترانسفورماتورهای کاسکاد دو پله با جریانی در حدود 1,9 آمپر، یعنی توانی در حدود یک مگاولت آمپرانجام می گیرد.

شرح

پستهای گازی بر ای ولتاژهای مختلف به منظور انتقال وتوزیع انرژی الکتریکی با توجه به حجم کم و عدم مشکل آلودگی مورد استفاده قرار می گیرند.

یکی از مسائل پستها ی گاز ی آزمایش عا یقی آنها درمحل نصب و پس از تکمیل پست می باشد. در حمل قسمت های مختلف پست به محل و نصب آنها و برقرار ی اتصالات، ممکن است خطاها یی پیش بیاید که کارکرد سالم و طولا نی پست را تحت تاثیر قرار دهد. البته در کارخانه سازنده کلیه قطعات عایقی، تحت آزمایش قرار می گیرند، ولی ممکن است در طول حمل و در مراحل نصب اشکا لی پیش آمده باشد. برای مثال ترک ها ی مو ئی، ممکن است در طول حمل و یا در مراحل نصب در عایق ایجاد گردد. همچنین قطعات ریز (براده) از جنس هادی و یا عایق می تواند در داخل لوله ها (باس داکت) باقی بماند. این ذرات بر اثر اعمال ولتاژ و به دلیل نیروها ی الکترواستاتیکی حرکت می کنند و می توانند ایجاد مشکل نمایند.

کابل های swr با هدف رفع مشکلات موجود در صنعت انتقال آب شرب و پاسخگویی به نیاز های کاربردی کارشناسان محترم شرکت های آب و فاضلاب سراسر کشور، با ویژگی های منحصر بفرد توسط سیمند کابل طراحی، تولید و به بازار مصرف عرضه گردیده است.

با توجه به مشکلات موجود در صنعت انتقال آب شرب و نیازهای کاربردی مطرح شده از سوی شرکت های آب و فاضلاب درزمینه کاهش مقاومت هادی، افزایش مقاومت عایقی و استحکام مکانیکی عایق و روکش و …، کابلهای ویژه استفاده در چاه های آب شرب توسط شرکت توسعه آروین الکترونیک پارس (سیمند کابل) با نام تجاری SWR و با انجام چهارسال فعالیت مستمر تحقیقاتی، آزمایشگاهی و بررسی میدانی با ساختاری منحصر بفرد توسط واحد تحقیق و توسعه سیمند کابل طراحی و به بازار مصرف ارائه گردید.

در این محصول ویژگیهای بسیاری همچون ثبات مقاومت عایقی، مقاومت بالا در برابر نفوذ آب، جذب آب کمتر، کاهش اتلاف انرژی به هنگام انتقال جریان و فرمولاسیون ویژه آمیزه پلیمری با هدف جلوگیری از انتقال عناصر آلاینده و فلزات سنگین به داخل آب وجود دارد.

با توجه به اینکه در فرآیند انتقال آب از چاه به مراکز مصرف سه عامل الکتروپمپ، کابل و مفصل ارتباطی از اهمیت ویژه ای برخوردار است به نحوی که عدم وجود کیفیت در هریک از این عوامل منجر به ایجاد اشکال در فرآیند می گردد در سال های اخیر با رواج استفاده از کابل های با عایق و روکش پی. وی.سی و عدم کیفیت مطلوب این محصولات، آمیزه های پلیمری جدید جایگزین گردیده است.

بر این اساس با بررسی اشکالات و ضعف های موجود در کابل های رایج بازار مصرف، آمیزه پلیمری SWR تولید گردید و با بهره گیری از این آمیزه نسل اول کابل های SWR نیز تولید و با بازار مصرف ارائه گردید.

تعامل پیوسته با کارشناسان شرکت های آب و فاضلاب کشور و بررسی کیفیت کارکرد کابل های مورد استفاده در چاه های آب شرب در نهایت منجر به تولید کابل هایی با ویژگی منحصر بفرد گردید که این کابل ها هم اکنون در بسیاری از چاه های آب شرب کشور مورد استفاده قرار گرفته و رضایت بسیاری از مشتریان را جلب نموده است.

آمیزه های پلیمری SWR و کابل های مربوطه حاصل بیش از چهارسال فعالیت تحقیقاتی و انجام آزمون های مختلف بررسی رفتار کابل در شرایط محیطی متنوع همچون آب های معمولی، حاوی املاح و کلردار در محدوده دمایی مختلف تا 70 درجه سانتیگراد و نیز پایش مداوم نتایج بررسی میزان مقاومت عایقی کابل های نصب شده در چاه و انجام آزمون های میزان جذب آب، کهنگی، میزان استقامت کششی و … می باشد.

در فرمولاسیون جدید آمیزه های SWR، ویژگی های جدیدی جهت ارتقاء سطح سلامت مصرف کنندگان مد نظر قرار گرفته است.

ویژگی هایی همچون حذف عناصر مضر آلاینده از جمله فلزات سنگین مانند سرب، کادمیوم، جیوه و مواد شیمیایی آلی همچون فتالات ها و کاهش مهاجرت این عناصر به داخل آب شرب و انطباق ویژگی های این پلیمر با الزامات استاندارد ملی ایران شماره 1053، که توسط مراجع مسئول بررسی و مورد تایید قرار گرفته است.

ویژگی های بارز آمیزه پلیمری SWR به کار رفته در کابل های مربوط به چاه های آب شرب عبارتند از:

کاهش قابل توجه مقدار فلزات سنگین و مواد شیمیایی آلی آزاد شده در آب شرب

افزایش مقاومت کابل در برابر گاز ازن و تابش اشعه فرابنفش (UV)

مقاومت بسیار بالا در برابر نفوذ اجسام تیز و برنده (نظیر پلیسه های موجود در دیواره چاه)

مقاومت بسیار بالا در برابر فشار هیدرواستاتیکی و نفوذ آب تا فشار بیش از 40 بار

استقامت مکانیکی بسیار بالا در عایق و روکش

خواص الکتریکی بسیار مطلوب

مقاوم در برابر تماس مواد شیمیایی، نفتی، حلال ها، اسیدها و بازها

تحمل حرارتی بالا بدون تجزیه شدن

حفظ قابلیت ارتجاعی در دمای پایین

کاهش وزن محصول نهایی در مقایسه با سایر پلیمرها

بازیابی آسان ضایعات و امکان استفاده مجدد از آنها

این نوع کابل ها با دارا بودن ساختار خاص، ویژه پمپ های شناور سیستم های آبرسانی طراحی شده اند. عایق با مشخصات منحصر بفرد و همچنین روکش به کار رفته در آن ساختاری با خمش مناسب، میزان جذب آب کم و مقاومت عایقی عالی و پایدار در طول عمر مفید کابل را فراهم می کند.

شرایط مخرب موجود در چاه به ویژه فشار هیدرواستاتیکی ستون آب همواره به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار بر کارکرد کابل در فناوری آب آشامیدنی مطرح می باشد. به نحوی که در بسیاری از مواقع این فشار منجر به نفوذ آب به داخل کابل از طریق منافذ ایجاد شده در سطح روکش بدلیل آسیب دیدگی ناشی از نصب نامناسب می گردد. نشت و جریان یافتن آب حاوی املاح معدنی در طول کابل، علاوه بر ایجاد آسیب شدید و بروز اتصالی در تجهیزات متصل به آن، با عث افت شدید مقاومت عایقی گردیده و در نهایت کابل کارایی خود را از دست خواهد داد.

این نقیصه در کابل های swr با ایجاد ساختاری ویژه و بهره گیری از لایه های مختلف سد کننده آب بر طرف گردیده است. به نحوی که در صورت ایجاد شکاف در سطح روکش و ورود آب، به دلیل قدرت جذب بالا و خاصیت تغییر شکل فیزیکی این لایه ها، با ایجاد سدی محکم در برابر فشار آب بیش از 40 بار مقاوم بوده و از نفوذ آب ممانعت بعمل می آید.این ویژگی ضمن حفظ پایداری مقاومت عایقی در بلند مدت، با افزایش طول عمر کابل منجر به کاهش چشمگیر هزینه های بهره برداری از تاسیسات انتقال آب می گردد.

همچنین آخرین نسل از این محصولات با بهره گیری ساختار جدید آمیزه پلیمری علاوه بر دارا بودن کلیه ویژگی های فوق، الزمات استاندارد ملی ایران شماره 1926 را نیز احراز می نماید.

با توجه به ویژگی های منحصر بفرد و طول عمر بالای این کابل ها، استفاده از آنها منجر به صرفه جویی قابل توجه در اجرای پروژه های آب رسانی می گردد.

ممکن است حین تولید محصولات سیم و کابل درون کارخانه و یا اینکه حین نصب سیم یا کابل عیوب کابل اعم از اتصال کوتاه رشته ها و یا قطعی یکی از فازها و … مشخص شود، که در صورت داشتن آگاهی و تجهیزات لازم تعمیر و عیب یابی کابل ها می توان جهت عیب یابی آن اقدام نمود.

از زمانی که استفاده از کابل های مدفون در زیرزمین مرسوم شد، سازندگان تجهیزات الکتریکی با مشکل عیب یابی کابل های قدرت زیر زمینی رو به رو شدند. جهت حل این مشکل سازندگان دستگاه های تست، راه های گوناگونی ارائه و روش های عیب یابی جدید برای رفع آنها ابداع کرده اند. گاهی در کارگاههای دورافتاده امکانات اندکی وجود دارد و برقکار باید با همین امکانات سعی کند تا محل معیوب کابل را بیابد.

شیوه های معمول تست و عیب یابی کابل که با اعمال ولتاژ فشار قوی به انواع خاصی از کابل های با عایق بندی در الکتریک جامد صورت می گیرد.

عیب یابی کابل یکی از قسمت های اساسی تعمیرات و نگهداری کابل می باشد که بدون استفاده از روش های عیب یابی مدرن شرکت های توزیع کننده برق نمی توانند خدمات قابل اطمینانی را به صنعت و مصارف عمومی ارائه دهند. چرا یک کابل معیوب می شود؟ کابل ها ممکن است در اثر عوامل مختلفی دچار آسیب شوند به طوری که حتی دیگر قابل استفاده نباشند. این عوامل متعدد می توانند ناشی از ضربه مکانیکی، اضافه ولتاژ یا جریان، تخریب عایق و حفاظ کابل توسط موجودات جونده و… باشند که در اثر این عوامل مختلف از جمله قطع شدن یک یا چند

رشته هادی در کابل، اتصال رشته ها به همدیگر، اتصال رشته های هادی به زمین و … ممکن است ایجاد گردد قبل از اینکه محل عیب مشخص شود باید نوع عیب کابل مشخص گردد.

الف: برای تشخیص نقطه معیوب یک کابل و تعیین محل آن بدون خاک برداری در ابتدا نیازمندیم که انواع عیب هایی که برای یک کابل ممکن است روی بدهد بشناسیم

1- اتصال کوتاه: وصل غیرمترقبه یک یا چند رشته کابل به همدیگر.

2- اتصال زمین: وصل غیرمترقبه یک یا چند رشته کابل به زمین.

3- پارگی: قطع غیرمترقبه یک یا چند رشته کابل.

ب: تشخیص نوع عیب و محل آن:

1- اتصال کوتاه:

برای تشخیص اتصال کوتاه در یک کابل باید از یک طرف به آن میگر وصل کرد و طرف دیگر کابل را بازگذاشت. اگر اتصال کوتاهی در خط نباشد میگر مقاومتی را نشان نمی‌دهد (مقدار بینهایت را نشان می‌دهد)، ولی اگر اتصال کوتاهی در خط وجود داشته باشد میگر مقداری مقاومت نشان خواهد داد که بسته به فاصله سرکابل و محل عیب این مقاومت زیاد می‌شود.

مقدمه

تقاضای توان الکتریکی به سرعت در حال افزایش است. در حال حاضر روزها، مقدار زیادی از انرژی الکتریکی برای انتقال از یک مکان به مکان دیگر برای تحقق این افزایش تقاضای برق لازم است. انتقال گسترده توان از طریق سیستم انتقال توان الکتریکی فشارقوی می تواند بسیار کارآمد باشد. از این رو، سیستم فشارقوی به ضروری ترین جزء انتقال توان تبدیل شده است. تجهیزات مورد استفاده در سیستم انتقال ولتاژ بالا، باید قادر به تحمل این فشار ولتاژ بالا باشد. اما علاوه بر توانایی مقاومت در برابر ولتاژ بالا، تجهیزات ولتاژ بالا باید در طول عمر عملیاتی خود نیز در برابر اضافه ولتاژهای مختلف مقاوم باشند. این اضافه ‌ولتاژ‌ها ممکن است در شرایط مختلف غیر عادی اتفاق بیفتد.

این اضافه‌ ولتاژهای غیر عادی اجتناب ‌ناپذیرند، از این رو، سطح عایق تجهیزات به گونه ای طراحی و ساخته شده است که می تواند در برابر این همه شرایط غیر طبیعی مقاومت کند. جهت اطمینان از قابلیت‌های تحمل در برابر این اضافه ‌ولتاژهای غیرعادی، تجهیزات باید مراحل مختلف تست ولتاژ بالا را طی کنند.

برخی از این آزمایشات برای اطمینان از گذردهی، تلفات دی الکتریک بر واحد حجم و مقاومت دی الکتریک ماده عایق استفاده می شود. این آزمایشات معمولا بر روی نمونه ای از ماده عایق بندی انجام می شود. برخی دیگر از تست های ولتاژ بالا در تجهیزات کامل انجام می شود. به طور کلی این آزمایشات خازن‌ها، تلفات دی الکتریک، ولتاژ شکست، اضافه ولتاژ ناگهانی و غیره را اندازه گیری می‌کنند.

میگر (megger) یا تستر عایقی وسیله‌ای است برای اندازه گیری مقاومت‌های بسیار بزرگ معمولاً تا 2 گیگا اهم با ولتاژ تست تا 5 کیلوولت می‌باشد و جهت سنجش مقاومت عایقی کابل ها، موتورها، ترانسفورماتور‌ها، ژنراتور‌ها و سایر تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شود. برای اندازه گیری چنین مقاومت‌هایی معمولاً به ولتاژ زیادی نیاز است. در بعضی از این نوع دستگاه‌ها، ولتاژ تست به 10kv نیز می‌رسد ولتاژ معمول این نوع دستگاه‌های اندازه گیری، بین 100 ولت تا 10 کیلو ولت است. دستگاه میگر از یک دستگاه نسبت سنج تشکیل شده است.

بطور عمده مقاومت عایقی با ضخامت عایق نسبت مستقیم و با سطح مقطع هادی نسبت معکوس دارد. تست مقاومت عایقی جهت اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی عایق یک محصول یا تجهیز استفاده می شود. انجام این تست معمولا به عنوان یک بررسی سریع پس از تولید، نصب یا تعمیر یک محصول است. تغییرات در این اندازه گیری مقاومت عایق می تواند در پیش بینی این امور (تعمیر یا تعویض) کمک کننده باشد.

اگرچه تولیدکنندگان سیم، کابل، تجهیزات الکتریکی و... هر روزه عایق بندی محصولات خود را بهبود می بخشند. با این وجود، امروزه عایق ها می تواند تحت تاثیر برخی عوامل آسیب ببیند مانند آسیب مکانیکی، ارتعاش، گرما بیش از حد و یا سرد، خاک، روغن، خوردگی، رطوبت حاصل از فرایندها و یا فقط رطوبت در روز مه آلود.

مقادیر مجاز مقاومت عایقی کابل:

این جدول حداقل ولتاژ تزریقی به کابل و مقاومت عایقی قابل قبول را نشان می دهد.

اندیس پلاریزاسیون در تست میگر(Polarization Index )
تست مقاومت عایقی برحسب زمان یکی از رایج ترین و اساسی ترین تست تشخیص عایقی مواد است. در طول مدت انجام تست یعنی وقتی که دستگاه میگر را به تجهیز وصل نموده و استارت تست را می زنیم در واقع ولتاژ و جریان کوچک برقرار شده و در طول مدت تست آن تجهیز در حال شارژ قرار می گیرد و جریان کوچکی در آن بوجود می آید. و جریان دیگری که ما آنرا بعنوان جریان نشتی می شناسیم نیز برقرار است که توسط مواد ناخالص و یا رطوبت و یا فرسودگی عایق ایجاد می شود و یک جریان مدت دار خواهد بود. این تست به تست PI (اندیس یا اندیکس پلاریزاسیون) معروف است که در آن ما دو مقدار مقاومت در زمانهای 15 ثانیه و 60 ثانیه و یا در موارد مشکوک تر در زمانهای 1 دقیقه و 10 دقیقه مقادیر را ثبت می نماییم. از تقسیم مقدار مقاومت در زمان دوم به زمان اول یک نتیجه عددی بدست می آید که مستقل از هر آیتم دیگری حتی دمای عایق خواهد بود.

آنالیز اثرات الکتریکی در الکتروموتورها به عنوان یکی از تکنیک‌های CM نقش مهمی در پایش وضعیت الکتروموتورهای القایی دارد که‌علاوه بر تشخیص عیوب الکتریکی بسیاری از عیوب مکانیکی را نیز در مراحل ابتدایی خرابی نمایان می‌کند. در واقع آنالیز اثرات الکتریکی (Electrical Signature Analysis) روشی بسیار دقیق و کامل، برای پایش وضعیت هر چه بهتر تجهیزات دوار است.

مجموعه تست‌های آنالیز اثرات الکتریکی به عنوان یک روش نامتداخل‌گر در روند کاری الکتروموتورها شناخته شده است. این تکنیک با نمونه گیری از جریان و ولتاژ تغذیه الکتروموتورها و به کارگیری ابزارهای پردازش سیگنال در حوزه‌های زمان و فرکانس متناسب با مشخصات الکتروموتورها سلامت الکتروموتور را بررسی می‌کند.

این تکنیک به دو بخش تست‌های ONLINE و OFFLINE تقسیم می‌شود که در نهایت با تلفیق مجموعه تست‌ها با یکدیگر، تبدیل به تکنیکی قدرتمند جهت پایش و نگهداری تجهیزات دوار می‌گردد.

نمونه تست‌های ONLINE عبارتند از:

آنالیز اثر جریان

کیفیت توان

آنالیز گشتاور

آنالیز بردار پارک

آنالیز مولفه های ولتاژ

آنالیز ولتاژ شافت

و …

نمونه تست‌های OFFLINE عبارتند از:

تستهای مقاومت عایقی

تست اندازه گیری مقاومت DC

تست اندازه گیری امپدانس و اندوکتانس

تست RIC

تست PDCA

تست سرژ

تست تانژانت دلتا

تست HIPOT DC

تست HIPOT AC

تست تخلیه جزئی

و …

برخی عیوب قابل شناسایی توسط انجام تست‌های فوق:

عدم تقارن فاصله هوایی

مشکلات استاتور

مشکلات روتور

عیوب عایقی از قبیل رطوبت، آلودگی و …

عیوب اتصالات

ارتعاشات پیچشی

عیوب تغذیه

و …

انواع تجهیزات و ماشین آلات دواری که آنالیز اثرات الکتریکی برای آنها قابل انجام است:

الکتروموتورهای AC,DC با هر توانی

ژنراتورهای سنکرون (قطب صاف و قطب برجسته) و آسنکرون (توربین های بادی)

الکتروپمپهای مستغرق

الکتروموتورهایی با بارهایی چون فن، پمپ، گیربکس و انواع بارهای متنوع دیگر

و...

به علت تغییر مرتب پلاریته شکل موج اعمالی، نیازی به افزایش آهسته ولتاژ نیست.

پس از اتمام تست نیازی به تخلیه الکتریکی تجهیز مورد تست نیست.

این تست در هر دو پلاریته به عایق استرس اعمال می کند.

تفاوت بین شکل موج های AC وDC ما را مجبور به اعمال روشهای متفاوت برای انجام تست می کند. اصول انجام تست با روشهای فوق یکسان است و کافیست اپراتور رابطه بین شکل موج DC و معادل AC آنرا محاسبه کند.شکل موج AC غالباً به صورت مقدار موثر (RMS: Root Mean Squared) بیان می شود. توسط این مقدار موثرAC، مقدار انرژی موثر مشابهی مانند شکل موج شکل موج DC در یک ولتاژ مشابه فراهم می شود.به عنوان مثال مقدار انرژی موثر یک منبع 25 ولت DC و یک منبع ولتاژ AC با مقدار ولتاژ موثر 25 ولت مشابه است.

مقدار کمی شکل موج RMS در برق AC در نقطه Peak شکل موج سینوسی به مراتب بیشتر است. در حقیقت بین ولتاژ پیک اندازه گیری شده و مقدار RMS رابطه زیر وجود دارد:

√ * Vrms

از آنجا این تست همواره با خطر همراه است، قبل از انجام تست لازم است برای ایمنی بیشتر شخص و تجهیزات تدابیری اندیشیده شود. و برای انجام تست طبق دستورالعمل کارخانه سازنده آن دستگاه خاص عمل گردد.

تست HiPot چیست؟

این تست با اعمال یک ولتاژ بالا به مدار اصلی و هادی ها و متعلقات آنها انجام می گیرد و طور کلی به منظور تشخیص قدرت عایقی بین قسمتهای حامل جریان و غیر حامل جریان بکار می رود و همچنین برای بررسی شرایط عایق در اثر فشارهای وارده به صورت (تصادفی و ناخواسته) به مراتب بیشتر از مقدار ولتاژ کارکرد نرمال تابلو ها، دستگاه یا تجهیزات صورت می پذیرد. تست HiPot و یا تست فشارقوی، در واقع یک روش اندازه‌گیری نیست بلکه پروسه‌ای است که مقاوم بودن عایق در برابر ولتاژ بالا را مشخص می کند.

همانگونه که می دانید این گونه ازدیاد ولتاژها سیستم بنا به دلایل مختلف از قبیل سوئچینگ و صاعقه و… در شرایط کار نرمال بوجود می آیند.

این تست با تعیین ولتاژ و زمان مشخص پیوستگی عایقی مناسب تولیدات را مشخص می کند بدین گونه که، آیا شکست دی الکتریک در مجموعه تجهیزات یا هادی وجود دارد یا اتفاق خواهد افتاد یا خیر؟که طبق استاندارد در صورت عدم رویت آرک آنرا تحمل می کند و در خصوص تابلوهای برق می توان گفت نتیجه آزمون هنگامی رضایت بخش است که در عایق بندی تابلو خرابی از قبیل شکستگی مقره، شکست عایقی و یا جرقه زدن بر روی تجهیزات اتفاق نیفتد.

آنگاه تجهیز مورد تست در شرایط کار نرمال خود بدون هیچ مشکلی راه اندازی می گردد.ضمنا این تست برای آشکارشدن اشتباهات صورت گرفته توسط نفرات خط تولید،مشکلات طراحی و نیز همچنین فضای نامناسب بین قطعات ایده آل است.

طبق قانون سازمان برق ایران و تصویب نامه هیات وزیران در سال 1347 حریم خطوط انتقال عبارتست از:الف: حریم درجه یک، دو نوار موازی خط انتقال در طرفین آن و متصل به تصویر فاز کناری روی زمین است که عرض هر یک از این دو نوار در سطح افقی در توضیحات ذیل آمده است.ب: حریم درجه دو، دو نوار در طرفین حریم درجه یک و متصل به آن است.فواصل افقی حد خارجی حریم درجه دو از محور خط (محور خط، خط واصل بین مراکز دو پایه مجاور است) در هر طرف مطابق ذیل می باشد.

در زیر خط و حریم درجه یک اقدام به هر گونه عملیات ساختمانی و ایجاد تاسیسات مسکونی و تاسیسات دامداری یا باغ و درختکاری و انبارداری تا هر ارتفاع ممنوع است و فقط ایجاد زراعت فصلی و سطحی و حفر چاه و قنات و راهسازی و شبکه آبیاری با رعایت اصول حفاظتی مشروط بر این که سبب ایجاد خسارت برای تاسیسات خطوط انتقال نگردد مجاز است البته برای حفر چاه و قنات و راهسازی اجازه وزارت آب و برق لازم است.در حریم درجه دو فقط ایجاد تاسیسات ساختمانی اعم از مسکونی و صنعتی و مخازن سوخت تا هر ارتفاع ممنوع می باشد.

حریم شبکه های برق فشار قوی در مناطق شهری (درجه 1) برای شبکه های 63، 132، 230 و 400 کیلوولت به ترتیب برابر 13، 15، 17 و 20 متر از تصویر قائم سیم کناری روی زمین بوده و حریم درجه 2 در مناطق غیر شهری به ترتیب برابر 20، 30، 40 و 50 متر از محور شبکه در هر طرف می باشد.

حریم درجه یک با توجه به مشخصات فنی شبکه از 10 تا 30 درصد قابل کاهش می باشد.

سوال: مناطق شهری به کدام نواحی شهر اطلاق می شود:

مناطقی از شهر که در محدوده شهر بوده و یا طبق نظر کارشناس فنی شرکت برق به محدوده شهر تسری پیدا نماید(از نظر نوع حریم درجه 1 یا 2).

سوال: چه فعالیتهایی در حریم شبکه برق مجاز است؟

فعالیتهای از قبیل کشت فصلی کاشت درختچه های کوتاه حفر چاه و احداث استخر با رعایت برخی نکات فنی مربوط به شبکه برق مجاز است.

سوال: دیوار کشی در حریم برق مجاز است؟

دیوار کشی و احداث حصار با ارتفاع محدود با هماهنگی شرکتهای برق منطقه ای در برخی موارد مجاز است.